De wilde, enkelbloemige knolsteenbreek komt voor in vochtige, onbemeste graslanden waar het de concurrentie met het gras aan kan. Ook groeit het in open bos en langs beschaduwde bospaden.
Het Haarlems Klokkenspel lijkt een sterke voorkeur te hebben voor schaduwrijke groeiplaatsen. De plekken waar het zich jaar na jaar massaal laat zien bevinden zich vrijwel allemaal onder lindenbomen. Huis te Manpad te Heemstede, Beeckestijn te Velsen, Martenastate te Cornjum, Harsta State te Hogebeintum, Dekema State te Jelsum en het Poptaslot te Marssum.
De reden dat het zich onder lindebomen thuis voelt is tweeledig. Ten eerste komen linden vrij laat in het blad zodat het Haarlems Klokkenspel langer kan profiteren van het zonlicht. Een andere reden is het positieve effect van het afvallende blad van linden op de grond. Lindeblad bevat namelijk calcium en kalium. Deze mineralen maken de bosbodem minder zuur. Het Haarlems Klokkenspel heeft dan ook een voorkeur voor neutrale tot alkalische grond. Een teveel aan blad kan beter worden weggenomen omdat dit de wintergroene planten kan verstikken.
Op de de buitenplaats Huis te Manpad te Heemstede waar het Haarlems Klokkenspel massaal voorkomt in het gras onder de linden op het voorplein doet zich nu het probleem voor dat de 250 jaar oude lindebomen gekandelaberd zijn. Deze zware ingreep gaan de bomen helaas niet overleven en ze zullen spoedig vervangen worden. Door de veel kleinere boomkronen dringt nu al jaarrrond veel zonlicht door op de bodem waardoor het Haarlems Klokkenspel de concurrentie met het gras niet goed aan kan. Extra beheermaatregelen zijn hier nodig.
Haarlems Klokkenspel kan door het losharken van de grond in de maanden juli en augustus, tijdens de rustperiode van de planten, geholpen worden bij de verspreiding van de knollen. Tevens kan op deze wijze een eventueel teveel aan gras worden weggenomen. Het is geen probleem dat de knolletjes door deze beheermaatregel op de grond komen te liggen.
Verder reageert het positief op het incidenteel losmaken van de grond met een spitvork.
Droogte wordt, zeker in het voorjaar en in combinatie met een vrij zonnige standplaats, slecht verdragen. Als de planten in rust zijn gedurende de zomermaanden zijn drogere omstandigheden geen probleem.
Aanplant Haarlems Klokkenspel
Als (nieuwe) knolletjes worden geplant is het belangrijk dat deze niet dieper dan 1.5-2 cm onder de oppervlakte komen te liggen. Van nature bevinden de knolletjes zich ook net onder of deels boven de grond.
Afhankelijk van het beoogde resultaat raad ik aan zo’n 100 knolletjes per m2 te planten.
De beste planttijd van knolletjes is augustus-oktober. Later planten kan ook. De planten komen dan wat later in het blad, maar verder heb ik geen negatieve effecten geconstateerd.
Aanplant in pot
Ook voor aanplant in potten op het terras is Haarlems Klokkenspel geschikt.
Gebruik gewone potgrond zonder turf.
Laat de pot niet uitdrogen en plaats deze op een plek die niet in de zon ligt tijdens de warmste uren van de dag.
Broedbollen
Bij sommige bolgewassen worden broedbolletjes gevormd in de bloeiwijze (sommige Alliums) of in de bladoksels (lelies). Langs de stengel komt het ook voor bij de knolduizendknoop. Een lange droge periode of extreem hoge temperaturen laten een toename zien van het aantal gevormde broedbollen. Bij het Haarlems Klokkenspel had ik het nog nooit geconstateerd, maar begin juni 2020 trof ik een klein aantal planten aan met langs de stengel een broedbol. Deze bol, eigenlijk een knol, is net als de knolletjes die gevormd worden aan de stengelvoet een vorm van vegetatieve vermeerdering.